ΑΙΤΙΑ
Οφείλεται σε ένα βακτηρίδιο που λέγεται μυκοβακτηρίδιο της φυματιώσεως ή βάκιλλος του Koch (από το όνομα του γιατρού ο οποίος και το ανακάλυψε).
ΜΕΤΑΔΟΣΗ
Η φυματίωση είναι μία μεταδοτική νόσος, η οποία μπορεί να προσβάλλει όλα τα όργανα.Η μετάδοση γίνεται κυρίως μέσω της αναπνευστικής οδού (σταγονίδια από την ομιλία,γέλιο,βήχα,φτάρνισμα,κλπ.).
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ
Τα κύρια συμπτώματα της φυματίωσης είναι
βήχας
απόχρεμψη
ιδρώτες
δεκατική πυρετική κίνηση (κυρίως τις απογευματινές ώρες)
καταβολή
απώλεια βάρους σώματος
ΔΙΑΝΩΣΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
Ακτινογραφία θώρακος
Φυματινοαντίδραση (mantoux)
Ανεύρεση του μυκοβακτηριδίου στα πτύελα ή άλλα βιολογικά υλικά του οργανισμού.
ΣΗΜ.: Η ανεύρεση του μυκοβακτηριδίου είναι που θέτει με βεβαιότητα τη διάγνωση.
ΠΡΟΛΗΨΗ
Αυτή επιτυγχάνεται κυρίως με την έγκαιρη ανίχνευση νέων περιστατικών και με τον εμβολιασμό (αντιφυματικό εμβόλιο BCG).
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η θεραπεία πρέπει να εκπληρώνει 3 βασικές αρχές
1. συνδυασμό πολλών φαρμάκων (γιατί το μυκοβακτηρίδιο αναπτύσσει εύκολα αντοχή - "ανθεκτικότητα")
2. η λήψη να γίνεται μία φορά την ημέρα
3. η διάρκεια της θεραπείας είναι πολύμηνη (τα θεραπευτικά σχήματα που χρησιμοποιούνται είναι 6μηνα,9μηνα,12μηνα,18μηνα)
Για τα κυριότερα αντιφυματικά φάρμακα τη δοσολογία τους και τις κύριες παρενέργειές τους δείτε τον πίνακα 1 που ακολουθεί.
Αντιφυματικά φάρμακα
|
Δοσολογία
|
Παρενέργειες
|
ΙΣΟΝΙΑΖΙΔΗ
|
Ενήλικες 5mg/kg ΒΣ
Παιδιά 10-20mg/kg ΒΣ
|
Ηπατοτοξικότης,Περιφερική νευροπάθεια,Αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα
|
ΡΙΦΑΜΠΙΚΙΝΗ
|
Ενήλικες 10mg/kg ΒΣ
Παιδιά 10-20mg/kg ΒΣ
|
Γαστρεντερικές διαταραχές,Αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα,Ηπατίτιδα,Θρομβοπενία,Εξάνθημα
|
ΠΥΡΑΖΙΝΑΜΙΔΗ
|
Ενήλικες & παιδιά 15-30mg/kg ΒΣ
|
Ηπατίτιδα,Εξάνθημα,Υπερουριχαιμία (ποδάγρα σπάνια)
|
ΕΘΑΜΒΟΥΤΟΛΗ
|
Ενήλικες & παιδιά 15-25mg/kg ΒΣ
|
Οπτική νευρίτιδα
|
ΣΤΡΕΠΤΟΜΥΚΙΝΗ
|
Ενήλικες 15mg/kg ΒΣ
Παιδιά 20-40mg/kg ΒΣ
|
Ωτοτοξικότης,Νεφροτοξικότης
|
Πίνακας 1
ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ
Επιβάλλεται τακτική παρακολούθηση του ασθενούς τόσο για την πορεία της υγείας του αλλά και γιατί τα αντιφυματικά φάρμακα παρουσιάζουν πολλές παρενέργειες (βλάβη ήπατος,νεφρών,οπτικού και ακουστικού νεύρου,αύξηση ουρικού οξέος,κλπ.).
2 εβδομάδες περίπου από την έναρξη της θεραπείας,η νόσος παύει να μεταδίδεται.
Η δερμοαντίδραση της φυματίωσης ή φυματινοαντίδραση ή κοινώς mantoux,μας επιτρέπει να γνωρίζουμε αν κάποιος έχει μολυνθεί.Η θετική mantoux σημαίνει μόλυνση όχι όμως απαραίτητα και νόσηση.Θετική είναι επίσης και μετά από εμβολιασμό. ΣΗΜ.: το mantoux γίνεται στο πρόσθιο μέρος του αντιβραχίου (εικ.1).Το αποτέλεσμα το βλέπουμε μετά από 48-72 ώρες.Αν στο σημείο που έχει γίνει η φυματινοαντίδραση δημιουργηθεί σκληρία στο δέρμα ,γίνεται μέτρησή της κατά την εγκάρσια διάμετρο(εικ.2).Θετική θεωρείται όταν η σκληρία είναι μεγαλύτερη από 10 χιλιοστά και σε ορισμένες περιπτώσεις αν είναι μεγαλύτερη από 5 χιλιοστά.Απλή ερυθρότητα του δέρματος δεν αξιολογείται.